16- Yezidi’lerin Kutsal Kitapları ve Şeyh Hadi’nin Ilahisi

Yezidi’lerin Kutsal Kitapları ve Şeyh Hadi’nin Ilahisi (Kitab’ül Cilve, Mushaf’a Reş ve Şeyh Hadi’nin Ilahisi’nin burada sunduğumuz Türkçe çevirileri, John S. Guest’in «The Yezidis» (KPI, London and New York) adlı yapıtındaki Ingilizce metinlerden yapılmıştır. –Çev.)

yezidilerin ilk kutsal kitabından Yezidilerin iki kutsal kitabından Kitab’ül-Cilve (Tanrısal Açıklama Kitabı), Şeyh Hadi bin Musafir’in yapıtı sayılmaktadır. Öbür kitap Mushaf’a Reş (Kara Kitap), yine aynı soydan gelen Şeyh Hasan bin Hadi tarafından yazılmış kabul edilmektedir. Bu kitaplar, Cambridge Üniversitesi profesörlerinden E. G. Growne’in kalemiyle, on dokuzuncu yüzyılın sonlarına Ingilizceye çevrilmiş bulunmaktadır. Çevrisi yapılan el yazması metin ise bugün Paris Ulusal Kitaplığı’ndadır (BN Syr. MS. 324). Söz konusu kitapların son zamanlarda bulunan daha eski metinler (Syr. MS No. 7), Prof. R. Ebied ile prof. M. J. Joung tarafından çevrilmiş ve incelenmiştir. 

Kitab’ül-Cilve ve Mushaf’a Reş’in burada sunacağımız cevireleri, genellikle, Browne’in çevirisine uygundur; birkaç yerde, Ebied/Young çevrisini dikkate aldık. Metindeki boşluklar (.....), tüm el yazmalarında okunamayacak denli bozuk olan yerleri göstermektedir. Özel sözcükler, Browne’ın okuduğu biçimleriyle alınmışlardır. 

Uzun zaman, Yezidi’lerden kalan tek kutsal metin olarak bilinen Şeyh Hadi’nin Ilahisi’ni, Layard’ın Nineveh and Babylon (Ninova ile Babil) adlı yapıtındaki çevirisiyle aldık. 

Floransa Üniversitesi’nden Profesör Giuseppe Furlani, 1930 yılında bu metinler üzerine bir inceleme yayımladı. Söz konusu inceleme, Ebied/Young’ın incelemesiyle bağlantılı olarak okunmalıdır. 

Kitab’ül-Cilve, Mushaf’a Reş ve Şeyh Hadi’nin Ilahisi’nin yeni elyazması metinleri,  1934 yılında Dr. Henry Field tarafından bulunmuş, Bağdat Üniversitesinde Dr. Anis Frayha’nın yaptığı Ingilizce çevirileri 1946’da yayımlanmıştır.

John S. Guest 

Kitap: Tavasin
Yazar: Hallac-ı Mansur
Ekleyen: Seyyid Hakkı