Sarı Saltık Ocağı
Sarı Saltık Ocağı
Sarı Saltuk, takriben 1198 yılında Erzurum’da doğdu. Erzurum Saltuklu beyi Melik Şah Saltuk’un oğludur. Asıl adı Şerif Hızır’dır.
Anadolu Selçuklu Sultanı Rüknettin Süleyman Şah,Melik Şah saltuk’u 1202 yılında öldürmüş, Erzurum Saltuklu Beyliği’ni de ortadan kaldırmış ve Saltuklular’ı da Erzurum’dan sürmüştü. Erzurum ve yöresini de kardeşi Tuğrul Şah’a vermişti. (Alevi Türkmen Tarihi ve Saltuklular adlı kitabımda konuyu etraflıca anlattığımdan burada kısa değiniyorum).
Rüknettin Süleyman Şah, Saltuklu Beyliği’ni ortadan kaldırınca Saltuklular, Melik Şah Saltuk’un kardeşi Seyyid İsmail’in (Abdal Seyyid) öncülüğünde Dersim’e (Tunceli) göç ettiler.
Seyyid İsmail, önce amcası Mencigert (Mazgirt) beyi Mansur Saltuk’un (Baba Mansur) yanına geldi. Daha sonra da Hozat’ın Ağveren Köyü’ne yerleşti. Yeğeni olan Melik Şah’ın oğlu Şerif Hızır, henüz küçüktü. Ona, sarışın olan amcası Sarı İsmail bakıyordu. Şerif Hızır sarışın olan amcasından “Sarı” sanını aldı. Ataları olan Erzurum Saltukları’ndan da “Saltuk” sanını aldı. Böylece o, “Sarı Saltuk” diye anılmaya başladı. Onun büyük dedesi Muhammed Buhari, Horasan Nişabur Dergahı Piri, Seyyid Ubeydullah’ın torunudur. Seyyid Ubeydullah da, 8.imam Ali Rıza’nın tek çocuğu olan imam Taki’nin oğlu Seyyid Musa Arac’ın torunudur.
Nişabur Dergahı Piri Seyyid Ubeydullah’ın Muhammed ve Abdulgani adında iki oğlu oldu. Nişabur Dergahı’nın başına Hacı Bektaş Veli’nin atası Seyyid Muhammed geçince, Seyyid Abdulgani de, dönemin önemli önemli bir kültür merkezi olan Buhara’ya göçtü. Seyyid Abdulgani’nin Seyyid Muhammed Buhari ve Seyyid abdulaziz adında iki oğlu oldu.
Seyyid Abdulaziz, Büyük Selçuklu ailesine danışmanlık ve öğretmenlik yapıyordu. Ağabeyi Muhammed Buhari, genç yaşlarda vefat etti. Onun oğlu Ebul Kasım saltuk, yetim kaldı. Ebul Kasım Saltuk, Selçuklu Şahzadeleri ile birlikte amcası tarafından okutulup büyütüldü. Buhara yöresinde bulunan Oğuzlar’ın büyük boylarından Çepniler, Alevi müslümanlığı benimseyince, Ebul Kasım Saltuk’un talipleri oldular. Ebul Kasım Saltuk, o da, Şafi mezhebinden olan veziri Nizam-ül Mülk’ün tavsiyeleri ile Türkmenler arasında çok sevilen Ebul Kasım Saltuk’u ordularının başına komutan olarak atadı.
Alp Arslan, 1071 yılında Malazgirt’e Bizanslılar’ı yenip, Anadulu’ya girince: Doğu Anadolu bölgesini, Erzurum başkent olmak üzere Ebul Kasım saltuk’a “İkta” olarak verdi. Ebul Kasım saltuk, 1072 yılında Doğu Anadolu’da ilk Türk beyliği olan “Saltuklular beyliği”ni kurdu. Ebul Kasım saltk’tan sonra, Saltuklular’ın başına oğlu Emir Gazi Saltuk’un ölümünden sonra, Saltuklular’ın başına oğlu Ali saltuk geçti. Ondan sonra kardeşi Emir Gazi Saltuk geçti.emir Gazi Saltuk’un ölümünden sonra, Saltuklular’ın başına, Ali saltuk’un oğlu İzzettin Saltuk geçti. İzzettin Saltuk’un ölümünden sonra büyük oğlu Muhammed saltuk, başına geçti. Kerdeşi Mansur Saltuk’da Mencingert (Mazgirt) beyi oldu.
Muhammed saltuk’un ölümünden sonra başa oğlu Melik Şah Saltuk geçti. Melik Şah saltuk da, Anadolu Selçuklu Sultanı ıı.Süleyman Şah (Rüknettin Süleyman) tarafından katledildi. İşte onun henüz 3-4 yaşında bulunan oğlu Şerif Hızır ve ailesi, amcası Seyyid ismail2in öncülüğünde, bir gurup talipleri ile birlikte gelip Hozat’ın Ağveren Köyü’ne yerleşti.
Sarı saltuk’un (Şerif Hızır) soyu şöyle gelmiştir:
1-Hz.Ali
2-İmam Hüseyin
3-İmam Zeynel Abbidin
4-İmam Muhammed Bakır
5-İmam Cafer Sadık
6-İmam Musa-i Kazım
7-İmam Ali-ül Rıza
8-İmam Muhammed Taki
9-Seyyid Musa Araç
10-Seyyid Muhammed (874 yılında Nişabur Dergahı Piri’dir.)
11-Seyyid yahya
12-Seyyid Cafer
13-Seyyid Hüseyin
14-Seyyid Ubeydullah
↓
15-Seyyid Muhammed 15-Seyyid Andulgani
↓
16-Seyyid Muhammed Buhari 16-Seyyid Abdulaziz
17-Seyyid Ebul Kasım Saltuk
↓
18-Seyyid Ali Saltuk 18-Seyyid Emir Gazi Saltuk
19-Seyyid İzzettin saltuk
↓
20-Seyyid Muhammed saltuk 20-Seyyid Mansur (Baba Mansur)
↓
21-Seyyid Melik Şah Saltuk 21-Seyyid İsmail (Abdal Seyyid)
22-Sarı Saltuk (Şerif Hızır)
=Seyyid Hakkı=
Kaynak: Veli Saltık-Alevi ocakları