Alemi Kübra ve Alemi Suğra

Alem'i Kübra ve Alem'i Suğra
Alemi Kübra Ademdir(insandır). Alemi Suğra Hayvandır. Insanda dört haysiyet vardır. birinci: ilimde hayvandır, ikincisi: Akılda hayvan, üçüncü: Fikirde Hayvan, dördüncüsü: Sohbette hayvan denir. Ilimden hayvan olan kimse, alemi esfeldir. Akılda hayvan olan, sözünü bilmez. Fikirde hayvan olan, sohbetini has iken ham eder. Sohbette hayvan olan, sözünü yabana harç eder. Alemde hayvan olan kimse, cemalde ademdir. Manada esfeldir. Ona Adem demezler hayvan derler. Ehli irfanın ona, itimadı ve itibarı yoktur.

Zahirde Adem olan dört nesnedir. Ona anasırı erbaa derler: ateşten, sudan, yelden, topraktan. O dört nesneyi, dört kaide üzere komuşlardır. Suyun adını mülhime komuşlar. Toprağın adını, mutmaine koymuşlar. Ateşin adını, emmare koymuşlar. Yelin adını, levvame koymuşlar.  Dördünün dahi, dört mutabıkı vardır. Malüm oldu ki, nefsi emmare ateşe nisbet eder. Zalimlerdir ki, hakkı kabul etmemişler.

Nefsi emmarede on havas vardır. 1.cahil, 2.kibir, hışım, 3. buğz, 4.kahır, 5.pahıllık, 6.isyan, 7.nefsaniyet etmek, 8.kin etmek, 9.küfür ve 10.nifaktır. Nefsi levvamenin mertebesi yeldir. Onun da 10 havası vardır. 1.zahitlik, 2.takvalık, 3.terki salat, 4.ubudiyet, 5.namaz, 6.oruç, 7.hac, 8.kaza komak, 9.zekat ve 10.abdest. nefsi mülhime kabul edicidir; suya nisbet eder. Onun da 10 havası vardır. 1.akıl, 2.hikmet, 3.ilim, 4.nasihat, 5.fikir, 6.hayır, 7.kemal, 8.fazıl, 9.ihsan ve 10.sahavet. Nefsi mutmaine topraktır ki, hak taala cenneti onun üstüne bina yapmıştır.

Toprak Adem Safiyullaha nisbet eder. Zira ki, icmail mufassaldır. Toprak mufassalı kitap ilmi esmadır. Hak şöyle hitabı izzet buyurdu ki: men arefe nefse fakat arafe rebbe. Bu nefes, binayı evliyadır. Zahir beyan eylediği, her kişi meratibin bilip mertebesine göre doğru yol ve tariki mustakim üzere ola. Zira onun dahi, on havası vardır. 1.fıkarayı sabırın olmaktır, 2.hayır ögütlü olmaktır, 3.adli adelet etmektir, 4.insaflı olmaktır, 5.rızadan geleni nur bilmeli, 6.ilim sahibi olmalı, 7.hakikatı hak etmeli, 8.hakka yakın olmalı, 9.ahdinde durmalı ve 10.vefa nedir fark etmeli ki, hassiyyet aşikar ola.

Çünkü toprak, Şahı Merdan´dır. Onun için ismine Ebu Turab´i ve bir ismine Eyu talib dediler. Vilayeti, kerameti ve nübüvveti aşikar eyledi. Ve bu mertebe insana müyesserdir. Bu mertebe insandır. Evvel insan, kendini bilmektir. Evsaf´ı zemine sekizdir. Onun cümlesine nefsi emmare derler. 1.pahıldır, 2.kibr, 3.şehvet, 4.hırs, 5.nefis, 6.zuraflık, 7.gazap, 8.hatır yıkmaktır. Gönül dedikleri hakkın evidir. Bu sekizi tebdil edersen sekiz cennet kapısı yüzüne açılır. Ve yedi tamu yüzüne bağlanır. Eğer ki, tebdil etmeyip bunları sana yakın edersen sekiz cennet kapısı yüzüne bağlanır, ve yedi tamunun kapısı yüzüne açılır.

Bu yedi şeyi terk etmemek gerektir. Insanı hidayete ulaştırır. 1.Sehavet, 2.Kanaat, 3.ilimdir, 4.Sabır, 5.Ilmine kibir olmaya, 6.Hak için hizmet ede, 7.Cömert ola. Evvel yol, muhammed Ali´den kalmıştır. Nefsin rızasın hasıl eyleye ki, tecellası temennası ve niyazi hak ola. Ilmi ulvi ve ilmi ulvi ve ilmi süfli ve ilmi memat bundan için derler. Sıfatı tebdil edip esfel sıfata düşersen Şeytan zahir olur. Neuzu billah ol kimse mahrum olur. Hidayetten çıkar zulmata düşer. Ol kimseye surette Adem derler; manada hayvan derler. Çünkü ateşten yaratılmıştır. Ateşe sekiz derler. Şükür ile nüda oldukta sekiz şeyi bağlar. 1.narı riya, 2.narı şehvet, 3.narı cehil, 4.narı hırs, 5.narı gaflet, 6.narı nazar, 7.narı kibir ve 8.narı batındır.

O birinci, narı riya, def olur; zikir ile, ikinci narı şehvet, def olur; helal kar ile. Üçüncü, narı cehil, def olur; ölümü kalbinden çıkarmamakla. Beşinci, narı gaflet, def olur; ağlamak ile Allah korkusundan. Altıncı, narı nazar, def olur; sözü fikir ile söylüye. Yedinci, narı kibir, def olur; nefsini bilmek ile. Sekizinci, narı batındır, def olur; kanaat ile. Bu tahsilin beyanı budur ki: men arefe nefse fekad  arefe rabbe. Türkçesi: nefsini bildi rabbinic bildi. Nefsinden gafil olan kimse cahil kaldı.

Amma baad rivayettir ki, bir gün cümle evliyalar dediler ki, ey azizim hikmetinden aziz nesne yoktur. Ol zaman Şahı velayet cümle hikmetçileri katına getirdi.dedi ki; «Sizde bir nice nusha talep ederim ki, hiç hüluslarında galat olmayıp dünyada ve ahirette faydalı ola. Ta kimen onlara itibar edip ve onunla amel edeyim. Onunla her nesne üzerine zafer bulalar. Benden sonra bir yadigar kala» dedi. Cümle hikmet biliciler Şahı velayetten bir yıl mühret istediler. Bir yıl içinde bu sözleri cemi mevcut edip adını Velayetname koydular. Bir kitap ettiler.üzerini altın ile yazdılar. Bu kitabı Şahı velayet katında saklayıp Hak taala huzuruna gelip dediler ki, yarab-ül alemin ola ki, hoş gele dediler.    

Imam Cafer-i Sadık BUYRUĞU 
Hazırlayan: Adil Ali Atalay, Can yayınlar, 5.Baskı
Ekleyen: =Seyyid Hakkı=