Hızır ve Hızır orucu

Hızır ve Hızır orucu
Yetiş carımıza ya Bozatlı Hızır!
Zor durumda kalanların yardımına koşan, kalbi temiz, iyiliksever insanlara daima yardım edendir. Uğradığı yerlere bolluk ve bereket dağıtıp insanların dileklerini yerine getirendir. Dertlilerin derdine derman, hastalara ise şifa verendir.  

Hızır, Aleviler arasında çok özel bir yere sahiptir. Çünkü o, fakirin yanında zalimin karşısındadır. Darda kalanların yanındadır. Ak sakallı, bembeyaz elbiseleriyle bozatına binip diyar diyar dolaşarak insanları koruyan, kollayan, kurtaran ve hoşgörü ile sevgiyi harmanlayan Pir’dir. Bilge, ulu, evliya ve derviş gibi bir değil birden fazla kişiliğiyle insanlara doğru yolu gösteren manevi güçtür. 

Inanca göre Hızır’ın bastığı yerler bereketlenir, yeşillenir, dallanır, bol masül verir, bolluk ve bereket getirir yani Hızır bolluk ve bereketin simgesidir. Dolayısiyle Alaeviler yoksullukta, kıtlıkta, hastalıkda, dara düştüklerinde Hızır’ı yardıma çağırıp, dertlerine derman olması için yalvarıp yakarmışlardır. 

Anadolu’da oluşan Hızır Kültü’nün kaynağı Hızır (Hıdır) Peygamber’e dayanır. Hızır Arapça Al-Hazır, Al-Hızır (yeşillik) anlamında bir sıfat olmakla beraber; bir Peygamber, bir Nebi, bir veli yada bir ulu kişi olarak anılır. Genelikle ismi İlyas Peygamber’le baraber söylenir. Buda Hızır-İlyas zamanla “Hızır-Ellez” şeklinde inancımızda yerini almıştır. 

Hızır, günümüzde oldukça geniş bir çoğrafyada dara düşenlerin, “yetiş imdadımıza ya Hızır” diyerek çağırdıkları ortak bir ismidir. Ölümsüz olduğu da bilinir. Hızır; Alevilere göre, kimi zaman bir melek, kimi zaman kurtarıcı ve bir yaratıcıdır. Aleviler, misafiri Hızır’la, Hızır’ı da Hz.Ali ile bir tutmuşlardır. Aleviler; Hızır, Nebi’dir, yani Peygamberdir. Hızır, Şah-ı Merdan Ali’dir. Ya da Hz.Ali’nin insanlara anında yardımcı olması için gönderdiği yanıbaşımızdaki temsilçisidir. 

Takdir edilir ki, “Hızır” adı, somuttan soyuta geçildiğinde; koruyucu, kurtarıcı, yaratacı, yardımcı kimliği nedeniyle; yarı insan, yarı melek, yarı Peygamber simgesi olarak karşımıza çıkabiliyor. Hızır, toplumsal yaşamda adalet ve güvencenin de sembolü olmuştur. Haksızlığa uğrayanları “Hızır-cezanı versin” dediklerini ve burada haksızlığa uğrayanların Hızır’a sığındıklarını görüyoruz. 

Hızır, Anadolu insanı için her zaman doğru, çalışkan, her yerde hazır ve nazır, adaletli, yardımsever, dar günde imdad da anında yetişen, bilge, ulu, evliya veya bir Pir’dir. Öte yandan Hızır’ın yaşadığı dönemle ilgili olarak çeşitli düşünceler bulunmaktadır. Ancak, Hızır’ın, Hz.İbrahim döneminde yaşadığı, Babil’den göç ettiği tezleri ile birlikte, Süleyman Peygamber dönemimde de yaşadığını iddia edenler bulunmaktadır. Ancak, üzerinde ciddiyetle durulan iddialardan biri de Hızır’ın, Hz.Musa’dan çok önce, İran hükümdarı Efridün döneminde yaşadığı ve Zü’l-Karneyn’in öncü kuvvetlerini yönettiğidir. Bir başka iddia ise, Hızır’ın, Hz.Musa döneminde yaşadığını anlatan bir görüşmedir. 

Hızır’a verilen değeri Fakir Edna şu sözlerle dile getirir:
Çok günah işledim senin katında,
Eriş Şah-ı Merdan sen imdat eyle.
Kul daralmayınca Hızır yetişmez,
Yetiş Hızır Nebi sen imdat eyle.

Hızır orucu
Şubat ayının ikinci haftasının Salı-Çarşamba-Perşembe günlerinde tutulur. Bu günlerde tutlmasının nedeni; Alevilerde perşembe gününün kutsal ibadet günü olarak kabul görmesidir. Pazartesiyi salıya bağlayan gece yarısından itibaren yememek ve içmemek üzere oruca niyet başlamış olur.  

Sabah erkenden, güneş doğmadan, şafak vakti gidip yöredeki su kaynaklarından temiz taze su getirilir. Getirilen su, Mürşid veya Pir tarafından dualanır. Güneşin doğması ile cem evlerinde veya evde ibadet aktı yerine getirilir. Ibadetten sonra dualanmış su gelenlere dağıtılır ve isteyen kendisiyle evlerine götürebilirler. Ibadetten sonra birlik ve beraberlik içerisinde birbirlerine niyaz ederek Hızır bayramını kutlayarak; muhabbetler, sohbetler bayram havasında devam eder.

Hızır orucuna niyet duası
Bismihşah Allah Allah!
Hakk Muhammed Ali aşkına,
Yetiş carımıza diyenlerin carına yetişen,
Darda koymayan, yardımına koşan,
Hastalara şifa dertlere derman olan,
Bozatlı Hızır aşkına, oruç tutmaya niyet ettim,
Niyetimizi ulu divanında kabul eyle yüce Allahım.
Gerçek erenler demine hu.. 

Oruç açma ise; Akşam güneş batıp gün kararmaya başlayıncaya kadar devam eder. Isteyen daha geç saatlerde de açabilir. Diğer oruçlarda oduğu gibi Hızır orucunda da saat ve dakikalara bağlı olarak tutulmaz.  

Hızır orucunu açma duası
Bismişah Allah Allah’
Evliya enbiyaların hürmeti aşkına,
Yardım dileyenin yardımına koşan,
Şifa dileyene şifa veren, derdine derman olan,
Denizde, karada darda buğda koymayan,
Uğradığı yerlere bereket ve bolluk saçan,
Bozatlı Hızır için tuttuğum orucu kabul eyle yüce Allahım!
Gerçeğe huu. Mümine ya Ali. 

Alevi inancında perşembeyi cumaya bağlayan geceye “Cem gecesi/ibadeti” denir. Her Alevilerce bilindiği gibi ve birçok Alevi inancıyla tanış olmuş dostlarımızın ve kamuoyununda bilgisi dailindedir ki, Aleviler cem ibadetlerini Perşembe akşamları yaparlar. Ve Perşembe akşamı tutulan oruçların daha makbul ve hayırlı oldğunu da biliyoruz. 

Dolayısiyle Aleviler, “Hayırlı Cumalar” demezler.. “Cem geceniz/ibadetiniz” kutlu/mübarek olsun derler. Sünniler de ise “Hayırlı cumalar” denir.  

Hızır orucu, niyet ve niyazlar kabul ola. Bozatlı Hızır haneye bereket, cana sağlık, yuvaya mutluluk getirmesini Canab-ı Hakk’dan temenni ederiz.
=Seyyid Hakkı=