Helal ile haram hakkında...
Helal ile haram hakkında...
Helal, insanların yaşamını mutlu ve sağlıklı kılar.
Haram ise insanların yaşamını, sağlığını kötü yönden etkiler.
Helal, nedir?
Asıl konuya girmeden önce belirtelim ki, helal ile haram insanlar içindir. Dolayısıyla helal, faydalı olanı ve haram ise, zararlı olanı simgeler.
O Allah'tır ki, yeryüzündekilerin tümünü sizin için yarattı. Sonra göğe saltanat kurdu da onları yedi gök halinde düzenledi. O Alîm'dir, her şeyi çok iyi bilir. Bakara Suresi, 29. Ayet-Yaşar Nuri Öztürk
Meşru anlamına gelen helal kelimesini üç ilke halinde değerlendirebiliriz…
1- Helal kazanç yani Rızık,
2- Nefsi helallık ve
3- Gıda ürünleri.
1- Rızkın kazanılması…
Alın teriyle kazanılmış, hak edilmiş, meşru olandır. Yasanın, dinin ve kamu vijdanının doğru bulduğu yasal yoldan, kazanılmış olan emeğin karşılığıdır. Emeğin karşılığı olan rızkta bir başkasının alın teri karışmamış, sadece kendi alın terinin olmasıdır.
2- Nefsi helallık ve rızalık…
Insanların haya(utanma, utanç haller) ve edebe aykırı davranışlardan, sakınmasıdır. Bir başkasının namusuna, kötü niyetle bakmamak ve kendi namusuna başkalarının kötü niyetle bakmalarına fırsat vermemek. Haya ve edep içiçe yaşanan dürüst, temiz ve pak bir hayat kültürüdür.
3-Gıda ürünleri…
Beslenmek için yiyilip, içilen nimmetlerdir. Insanların, ruh ve bedenleri için faydalı olan, ihtiyaç duyulan hiç bir nimmet yasak değildir. Yanlız aşırısı zararlıdır. Sade suyu aşırı bir halde içtiğiniz zaman bille middeniz, rahatsız olur. Fazla içilmiş olan veya middenizin kabulünden fazlası, zararlıdır. Dolayısıyla fazla olan, haramdır.
Yukarda açıkladığımız üç ilke, Alevi inancında; Eline Diline Beline sahip ol ilkeleriyle açıklanmıştır. Eline Diline Beline sahip olma ilkeleri, Alevi inancının zorunlu ahlak sisteminin temeli ve simgesidir.
Alevilerin yaşamları boyunca uymaları gereken, ahlaki ilkelerdir. Bu ilkelere uymayanlar yolun kuralları gereği, düşkün sayılırlar.
1- Eline sahip ol…
Elinle kimseye kötülük etme, kimsenin malını çalma, kul hakkına tecavüz etme, kimseye haksızlık etme, kimsenin canını yakma, kısaca insanın eli ile yapacağı bütün işlerde ölçülü olması, elini kontrol etmesi, elinle haram işleme, elinle hak ve hakikati koru demektir.
2- Diline sahip ol…
Gözünle gördüğün her şeyi söyleme, olur ki yanlış görmüş olabilirsin. Doğruyu da görmüş olsan, mümkündür ki bir fitneye sebep olup bir kısım insanların mutluluğunu yıkabilirsin. Ayrıca, dedikodu yapma, fitne-fesada katılma, yalan söyleme. Kısaca insanın dili ile yapacağı işlerde, sözlerde ölçülü olması ve diline sahip olması anlamındadır.
3- Beline sahip ol…
Insanın nefsine sahip olması, nikahlısı-helali olmayana kötü niyet beslememesi, bu konuda kendisini kontrol etmesi, namuslu, dürüst, temiz ve pak olması demektir. Ya da beline, yani soyuna-sopuna-nesline sahip çıkmak demektir.
Özetlersek Helal sağlıklı, faydalı, zararsız, vs. olan ahlaki davranış ile hareketler ve sağlığa zarar vermeyen, yiyecek ile içeceklerdir. Dolayısıyla helalin amacı haram lokma yemeden, kimsenin hakkını çalmadan, kimsenin günahına girmeden, insanlara, doğaya, çevreye, sağlığına zarar vermeden huzurlu bir hayat sürdürmektir.
Haram, nedir?
Gayri meşru, meşru olmayan, yasaklama, mahrum etme manasına gelir. Yani zararlı, uygun olmayan, faydasız yiyecek, içeçek ve kötü ahlaki hallerdir. Kötü, zararlı olanın en makbul ve kesin yolu sebepleri, vasıtaları ortadan kaldırmak ve yok etmektir.
Müslümanlar zamane yatlu oldu,
Helal yenmez, haram kıymetli oldu.
Haram ile hamir tuttu cihanı,
Fesad işler eden hürmetli oldu.
Peygamber yerine geçen hocalar,
Bu halkın başına zahmetli oldu.
Yunus gel Aşık isen Tövbe eyle,
Nasuh'a Tövbe ucu Kutlu oldu.
Yunus Emre
Şahı Merdan Ali; “Helalin hesabı, haramın azabı vardır” buyurmuştur.
Özetlersek Haram, zararlı ve ahlaki olmayan davranışlardır. Haksız yoldan elde edilmiş kazanç, kul hakkı, yalan, iftira, vs. ve sağlığa aykırı yiyecekler, içecekler, sıvı maddeler, vs. bunların tümüne haram denilmiştir yani faydalı olmayanlardır.
Aşk ile, gerçeğin demine Huu...
Ehli Beyt yazarı ve Seyyid Seyfeddin Ocağı evlatlarından,
=Seyyid Hakkı=
Seyyid Hakkı, Sosyal medya takip hesaplarımız…
YouTube, ilim kanalımız: https://www.youtube.com/user/YediDeryaSohbeti62
YouTube, Hakk Dergahı TV : https://www.youtube.com/channel/UCiYFRPz6s8F4dBXue1V8zVg
Facebook, Alevi Hizmet Dergahı grubumuz: https://www.facebook.com/groups/244039227002241/
Fcebook, Ehlibeyt Ilim Mektebi sayfamız; https://www.facebook.com/Ehlibeyt-%C4%B0lim-Mektebi-194839911064876
WEB sayfamız, Alevilikte Inanç; https://www.alevilikte-inanc.de/
Facebook özel sayfamız; https://www.facebook.com/SeyyidHakkiAL