Yolunu arayan Aleviler -5
Siyasetten kopuyorlar
Aleviler arasında siyasi anlamda ciddi bir çözülme, uzaklaşma ve belirsizlik hâkim. Öyle ki, 550 vekil arasında sadece 8 Alevi kökenli isim bulunuyor..
YOLUNU ARAYAN ALEViLiK - 5 RUŞEN ÇAKIR - İHSAN YILMAZ
Aleviler uzun bir süre sol partilerle birlikte anıldılar. Bu arada 1960-70’li yıllarda Birlik Partisi ve 1990’larda da Demokratik Barış Hareketi / Barış Partisi deneyimleri, „Alevi partileri“ olarak damgalandı. Şimdiyse siyasi anlamda çözülme, özellikle sol partilerden uzaklaşma ve belirsizlik hakim.
„Bugüne kadar karşılıksız desteklenen partilerden ciddi bir kopuş yaşanmaktadır. Alevi toplumunun temel sorunlarına gayri ciddi yaklaşan, samimi olmayan, diğer sağ partilerden farkı kalmayan CHP’den uzaklaşılması ve alternatif bulamamanın ortaya çıkardığı bir boşluk yaşanmaktadır“ diyen Almanya Alevi Birlikleri Federasyonu Başkanı Turgut Öker, çözüm olarak „Siyasi partilerde yerel yönetici olarak yer alan Alevilerin en üst düzeyde sorumluluk almaya yönelmelerini“ öneriyor.
Meclis’te temsil adaletsiz
Alevi araştırmacı Reha Çamuroğlu ise, Alevilerin ve demokratikleşmenin önündeki en büyük engellerden birinin ‚adaletsiz temsil sistemi’ olduğunu düşünüyor. Diğer bir deyişle, yakın zamana kadar bir hükümette beş Alevi kökenli bakan varken, şimdi TBMM’de toplam sekiz Alevi kökenli milletvekili olmasından yakınıyor ve şöyle diyor:
„Kimse Alevi kotası filan istemiyor. Türkiye Lübnan değil. Çok daha sıkı bir ulusal birliğe sahip, ama herkes de görmeli ki 550 kişilik Meclis’te bu kadar az Alevi milletvekili varsa bu işte bir yamukluk vardır. Bu önyargılardan ileri geliyor.“
Aleviler uyandı artık
Bir başka Alevi aydın Abidin Özgünay, soruna farklı bir perspektiften bakıyor: „Çok partili dönemin son yıllarına kadar siyasi partiler Alevilerin oyundan yararlanmak adına Alevi aday göstermeyi siyasetin gereği saydılar. Aleviler de buna destek verdi. Sonraları görüldü ki, Alevi vekillerin çoğu demokrasi adına direnmek yerine düzene uyumu seçiyor. Alevi aday yoluyla oy toplamak ömrünü tamamladı. Aleviler de siyasi partiler de uyandı.“
Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Başkanı Ali Balkız da, partilerin Alevileri sadece ‚seçmen’ olarak tanıdıkları kanısında ve „Hem Alevilerden oy istiyorlar, hem de diyelim ki, bir ilde bir Alevi liste başı olduğunda, muhafazakar oylar kaçar diye rahatsız oluyorlar“ diyor.
Ve, MHP - Alevi flörtü
Alevi araştırmacı Cemal Şener de, ilginç bir gelişmenin altını şöyle çiziyor:
MHP, yeterli olmasa da nihayet Alevilerin Türk kültürünün önemli temel taşı olduğunu keşfetmeye yönelik çabalar içine girmeye çalışıyor. Hem Türk milliyetçiliğini savunacaksınız, hem de yüzde 95’i Türk Alevileri Osmanlı mantığındaki gibi ‚katli vaciptir’ anlayışı içinde göreceksiniz. Dünyanın hiçbir yerinde milliyetçi geçinen bir parti salt inanç farkından dolayı kendi milliyetinden insanlara düşman olamaz. MHP bu miyop bakış açısını değiştirebilirse bu Alevi-Sünni kardeşliği açısından önemli bir adım olur. Seçim öncesi Devlet Bahçeli’nin Erzurum konuşmasında ve Şevket Bülent Yahnici’nin bazı yazı ve konuşmalarında Aleviler ile ilişkileri yumuşatma anlayışları görülüyor.
Aleviler, Alevi Partisi’ne karşı
Ali Doğan (Alevi Bektaşı Kuruluşları Birliği Başkanı): „Türkiye’de, siyasi arenada tamamen Alevilikle ilgili bir siyasi partinin kurulması veya kurulacak böyle bir partiye destek verme, felsefimize ve dünya görüşümüze uygun düşmemektedir.“
Attila Erden (Hacı Bektaş Veli Kültür ve Tanıtma Dernekleri Genel Başkanı): „Alevicilik yapacak bir Alevi partisi çağdaş demokrasiye uygun değildir. Alevilerin böyle bir istemleri de yoktur. Ancak Aleviler ulusumuzu demokratik mücadelede ileri götürecek herhangi bir partide görev alabilirler, bir parti de kurabilirler.“
Veli Akkol (Şahkulu Sultan Dergâhı Dedesi): „Bugün Alevilik adına, Alevi mezhebi, felsefi ve tasavvufu adına parti kurulursa, aday gösterilen kişi her türlü oyunu oynayacak. ‚Hz. Ali şöyle dedi, Hz. Muhammet böyle dedi’ diye, bunların duygularını gasp etmek şartıyla onların adına yalan söyleyecek. Atatürk’ün partisi Alevilere yeter.“
Muharrem Ercan (Karacaahmet Sultan Derneği Başkanı)
„Alevi partisi doğru değil. Toplumun büyük bölümü de buna karşıdır. Biz bu toplumla birlikte yaşıyoruz. Beraber bu havayı soluyoruz. Niye Alevi toplumuna ayrıcalık yapalım? Alevinin de sosyal demokratı var, Sünninin de. Bütün sosyal demokratlar bir araya gelip parti kurar, bu işi örgütler götürür.“
Ali Balkız (Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Başkanı)
„Emekçilerin partisi, ‚patronların partisi’ olsa neyse. ‚Parti’ deyince bir sınıfa tekabül eder ve onun çıkarlarını programlaştırır. Alevilik bir sınıf değildir ki, onun partisi olsun.“
Kutsal yerler dolup taşıyor
Siyasete ilgileri azalsa da, Alevilerin kutsal mekanlarına ziyaretlerinin yoğunluğu hiç kesilmiyor. Bunlardan biri de Alevi Bektaşi inancının güçlü bir yol ereni olan Şahkulu Sultan’ın Merdivenköy’deki dergahı. Şahkulu Sultan Dergahı’nda mum yakarak dilek tutan Alevilerin gençleri de, ibadet sayılan semahı, Alevi dedesi gözetiminde özellikle de cemevlerinde açılan kurslarda öğreniyor.
Ben arkadan hançerlendim
İşadamı Ali Haydar Veziroğlu, önce Demokratik Barış Hareketi, bu parti hakkında Anayasa Mahkemesi’nde kapatma davası açılmasıyla da Barış Partisi’nin liderliğini yaptı. İddialı programına, parlak çıkışına, Veziroğlu’nun kasasından yaptığı harcamalara rağmen bu serüven başarısızlıkla sonuçlandı. Ve Veziroğlu, yıllar sonra sessizliğini Milliyet için bozdu:
Neden başarılı olamadınız?
Birinci neden ben klasik politikacı değildim, politikadan hiçbir beklentim de yoktu. Biz riskli doğruları söyleyerek sonuç almaya çalışırken, yurttaşlarımız hoşlarına gidecek yalanın söylenmesini arzuluyordu. İkinci sebep, bizimle başlayıp sonra çıkarları için başka partilerde bir yerlere gelmeyi umut eden Alevi pazarlamacılardı. Üçüncü neden, Anadolu mozayiğinin çimentosu Alevilerin, tarihi görev ve sorumluluklarını yerine getirmemeleri, barış kelimesinin tehlike teşkil ettiği günlerde barıştan kaçmalarıdır. Ne yazık ki, Alevi yurttaşlarımız tarihe damga vurmak yerine, bizi yalnız bıraktılar.
Ekonomik alanda da istismar edildiğiniz söyleniyor.
Birlikte mücadeleyi sürdürdüğümüz güzel insanlar yanında istismarcılar da olmuştur. İnsanın bulunduğu yerde inançlı, iddialı, yiğit, mert insanlar gibi istismarda bulunan, arkadan hançerleyen, ihanet eden de olur.
Pişman ve kızgın mısınız?
Kızgın değil ancak kırgınım. Bu ülke insanına borcumu ödemek için yola çıktım, ancak borçlu olmadığımı ve siyaseten bir şey yapamayacağımı gördüm. Ancak 1980 öncesi, 30 yaşında milletvekilliği yapaken orijinim bilinmiyormuş gibi, değerli işadamlarımız Koç ve Sabancı’ya „Sünni kökenli işadamları“ demeyenler, birden bana „Kürt kökenli Alevi işadamı“ demeye başladı...
19.08.2001
KAYNAK: Milliyet