Alevi inancında Taliplik kapısı
Alevi inancında, Taliplik kapısı.
Alevi inancına göre, yola talip olup Hakk yolunda yürümek isteyen; Bir Pire, bağlanması gerekir. Pire bağlanmak; Pirin nasihatına, ilmine, edep erkanına uyacağına ve kendini pire teslim edeceğine dair Allah’a ikrar vermesidir. İkrar; söz vermek, yemin etmek, biat etmek, akt demektir.
Alevi yolunda ikrar vermedeki amaç; Kal-u Bela’dan(Ruhlar aleminde “evet” demekten) beri verilen ikrarı hatırlatmak yani ilk ikrara göndermedir. Dolayısiyle yola girmek isetyen (talip olan) kişinin isteyerek, gönülden inanıp cemde pir ve toplum huzurunda söz vererek yolun kurallarını, ilkelerini yerine getirmekle mükelleftir. Burdaki amaç; Kötüklüklerden arınarak iyi, faydalı ve uyumlu insan olmaktır. Ve manevi anlamda, yeniden doğuş demektir.
Talip; Hakk’ın ilmin-irfanını talep eden, istekli, istiyen anlamına gelir. Muhammed Ali yoluna talip olmak, ikrar(yemin-söz) vermekle başlar. Talibin gideceği ilk kapı, Rehber kapısıdır. Rehber ön bilgilendirmeyi yaptıktan sonra cemde, Pir huzurunda ikrar vererek, yola talip olunur.
Rehber, Farsça Rahbar „yol gösteren, klavuz“ sözcüğünden gelmedir. Rah; „Yol“, Bar; „getiren“ demektir. Yani yolun ilim irfanından haber getiren, bildiren demektir.
Mürşide varmaya talip olursan,
İptida insandan rehber isterler,
Verdiğin ikrara doğru gelirsen,
Aht ile peymandan rehber isterler.
Genç Abdal
Talip; Ocakzade olmayan, isim şahtalibi yani Peyğamber soyundan gelmeyen bütün Aleviler için kullanılan bir sözcüktür ve her talip, bir Pire bağlıdır. “Talip isterse pirini ateşten alıkoyar” cümlesinden yola çıkarak, Talipler de öyle gerektir ki; Çerağ gibi doğru duralar, fitil gibi yanalar, yağ gibi eriyeler, nur gibi ışık vereler, Hakk meydanında tarikat halinde duralar, ikrarından dönmeyeler vede talip olalar, kalıp olmayalar.
Talip olan kişi, yılda bir kere Pir huzuruna çıkarak görgüden geçmesi gerekir. Buna “Mute kable” denir. Mute kable, ölmeden evvel ölmektir yani Hakk’a yürümeden önce manevi hesabını Pir huzurunda vermektir. Alevilikte pir; Yol gösteren, dini önderi, din hizmetcisidir. Dini anlamda kişiyi eğitendir, eğiticidir.
Imam Cafer-i Sadık Buyruğu’nda, Mürşidin-Pirin taliplerce ziyaretleri dahi belli kurallara baglanmıştır. Bu kurallar, Üç sünnet ve yedi farz ilkelerine dayanır.
Üç sünnet
1- Dilinden tevhid kelimesini düşürmeye,
2- Gönlünden kini kibir’i gidere, ve
3- Gönül kırmaya, düşmanlık beslemeye.
Yedi farz
1- Sır saklamak,
2- Candan geçe ama Hakk yolundan dönmeye,
3- Hakk’ın terazisine itaat ede,,
4- Pirden tövbe alıp, pirin gösterdiği yolda yürüye,
5- Pirden, musahip hakkını cemiyete yetire,
6- Pirden hırka(İlim-bilim) giye, kuşak (edep-erkan) kuşana, ve
7- Pirden taç urunmak(Pirin öğüt-nasihatını tutmak, hizmet etmek).
Buyruk’ta da görüldüğü gibi Alevi inancının temeli üç sünnet, yedi farza dayalıdır ve aynı zamanda “taliplik” esası vardır. Dolayısiyle Mürşid-Pir-Rehber de aynı zamanda iyi bir taliptir. Taliplik görevinide büyük bir sadakatle, gönül rızalığı ile yaparlar.
=Seyyid Hakkı=