Alevilerde, “Abdestimiz alınmış namazımız kılınmış” deyimi
Alevilerde, “Abdestimiz alınmış namazımız kılınmış” anlamı.
Bedenin abdesti su ile,
Nefsin abdesti gözyaşı ile,
Aklın abdesti ilim ile,
Ruhun abdesti aşk ve muhabbet iledir.
Alevilikte abdest; Dış(zahiri) bedenin yıkanması yanında asıl önemli olan, manevi iç(batın) yani ruhun temizliğidir.
Abdest Farsça bir kelimedir. Ab "su" dest "el"(el suyu) anlamına gelmektedir. Yani su ile bedenin dış temizliğini yapmak demektir. Alevilikte iki türlü abdest vardır, biri su ile alınan abdest, diğeri ise cemde ikrar verilerek alınan abdest, ikrar abdesti.
Asıl ibadet, ruh arılığı ve vicdan temizliğidir. O temizlik; Allah’ın çeşmesine varıp gönül yurdunu temizleyip, rıza yoluna varmaktır. Bu abdest türü, batınidir; Içsel, görünmeyen.
Mümin olan herkes yüce Allah’a ibadet edeceği zaman ilk olarak temizlenmesi gerekir. Temizlik her insan için zorunlu olan bir görevdir. Insanlar ibadet edeceği zaman mutlaka boy abdestini almalı ve ceme o şeklide gitmelidir. Çünkü abdest ibadete hazırlık demektir. Dolayısiyle cem erkanına gitmeden önce, bedenimizi temizleyip temiz giysilerimizi de giyerek o şekilde cemimize katılıp ibadetimizi yerine getirmeliyiz.
Alevilikte dört kapı, kırk makamdan ilk kapı olan şeriat kapısında abdest su ile alınır. Şeriat kapsının 10 makamından biride temizliktir, temiz giyinmektir. Abdest yüce Allah’ın huzuruna temiz olarak çıkmak amacıyla alınır. Su temizleyici ve arıtıcıdır.
Asıllardan asıl nedir?
Usullerden usul nedir?
Şeriatta su pak eder
Tarikatta gusül nedir?
Yunus Emre
Alevilikte ki ikinci ve asıl abdest, cemde pir huzurunda alınan tarikat kapısındaki abdesttir. Bu abdest tövbe ile alınır, kişinin ruh temizliğidir, kalp ve gönül temizliğidir. Hz.Muhammed, “Temizlik imandan gelir” sözüyle de imanın en önemli kısmı olan; Gönül, ruh temizliğine işaret etmiştir.
Hakk aşığı Yunus Emre:
“Sanma ki herkes bunu bilmez değil,
Yetmiş iki millet dahi elin, yüzün yumaz değil.” diyor..
Tüm inançlarda iç ve dış temizliğin yer aldığını ve önemini vurgulamaktadır. Bazı inançlarda dış temizlik öne çıkarılmışken, Alevilerde ise dış temizlik önemlidir fakat daha önemlisi olan ruh temizliğidir.
Gönül-ruh temizliği, elbette su ile temizlenmez. Gönül temizliği ikrarla, tövbeyle temizlenir. Tövbe: Insan, Allah karşısında sürekli bir biçimde noksanlığını görmeli ve ondan yeterince olgunlaşmadığında da af dilemelidir. Allah’tan af dilemek, günah işlemek demek değildir. Sürekli boyut değiştiren ve yükselen benlik bir önceki halinde eksiklik görüp ve ona tövbe etmesidir.
“Abdestimiz alınmış namazımız kılınmış” demedeki mana, Ruh temizliğinden bahis ediliyor. Bir insan, dış temizliğini sağlığı açısından yapmak zorundadır, buna sığı temizlik denir. Bu konuda Pir Sultan Abdal şöyle der:
Alınmış abdestim aldırırlarsa,
Kılınmış namazım kıldırırlarsa,
Sizde Şah diyeni öldürürlerse,
Ben de bu yayladan Şah’a giderim.
Mümin-Arif olan bir insan; Alevilikte ki üçüncü kapı olan Marifet ile dördüncü kapı olan Hakikat kapısının içinde ise o kişi, abdestini almış ve namazını, niyazını da kılmıştır. Çünkü o insan zahiri olarak devamlı bedenini suyla temizleyerek temiz olduğu gibi, batıni olarak da gönlünü, nefsini kinden, kibirden, adavetten, şehvetten, gıybetten, riyadan, buğzdan, tamahdan, kıskançlıktan, yalandan daha doğrusu bütün kötülüklerden arındırarak, temizlemiştir.
Daima alçak gönüllü, mütevaziliği elden bırakmamış yani insanlara Turab(toprak) olmuş gerçekte gönlü devamlı Hakk’ın istediği gibi abdestli olmuş ve olan, her zaman her şekilde Allah’ı zikreden, niyazda bulunan, üreten kişi devamlı duada, niyazdadır. Çünkü o insan bütün bunları aşarak Insan-ı Kamil olmuş ve Vahdet-i Vücud(nesnelerin birliği) halindedir. Hakk ile Hakk olmuştur.
Allah insanda tecelli etmiş ve insanın özünü-gönlünü kendine ev edinmiştir. Demek oluyor ki insan, Allah’ın öz be öz bir parçasıdır. Alevi inancında iki emanet söz konusudur biri ruh diğeri ise bedendir; Ruh Allah’ın emaneti ve beden ise toprağın emanetidir. Toprağın emaneti olan beden yok olucudur, ölümlüdür, sonuçta yine toprak olandır fakat Allah’ın emaneti olan ruh ise ölümsüzdür, sonsuzdur. O zaman esas ve önemli olan abdest ruh abdestidir.
Evvel şeriatdır yu bedenini,
Kirli Hakk katına durmaz erenler.
Her kimki eylemez tahir tenini,
Hakk ona elini vermez erenler.
Beden temizliği bu işte yetmez,
Bununla abdestin nizamı bitmez,
Bu kavl ile mümin miraca gitmez,
Değme mümin bunu sezmez erenler.
DEDE tahareti derin söyleme,
Yalan, riya, şehvet, kibir eyleme,
Sabırsızlık, tama, haset eyleme,
Nesf havasına ruhsat vermez erenler.
Ruhunda, düşüncelerinde kötülük besleyen insan, abdest almakla, namaz kılmakla, oruç tutmakla, Allah katında makbul bir kul sayılmaz. Insan ilk önce içini, ruhunu temizlemeli ki yaratanın huzuruna temiz olarak çıkmaya hak kazanabilsin.
=Seyyid Hakkı=