Alevilerde; „Allah Allah, Allah eyvallah, Aşk ile, Aşk-ı niyazımla, Hu erenler ve Can“ hitap ve manaları.

Alevilerde; „Allah Allah, Allah eyvallah, Aşk ile, Aşk-ı niyazımla, Hu erenler, can“ hitap ve manaları. 

Allah Allah, manası.
Duanın, yalvarışın, zikrin doğruca Allah’a yönelik olduğu için sonuçta kabul edecek olan da, olmayan da yine Allah’tır.  Ve dolayısiyle zikir, dua, çağırma, yalvarış Allah’ın adıyla başlar ve Allah’ın adıyla da biter.  

Örneklersek
Yapılan duaların, gülbankların, dileklerin sonunda Allah Allah diyerek; Allah’ı zikretmiş, anmış olmakla birlikte, duanın kabulünü de kendisinden dilemektir.  

Allah eyvalllah, manası.
Eyvallah hitabı muhabbete, aşka dayalı bir teslimiyet söz konusudur. Dolayısiyle burdaki teslimiyet zora, mecburiyete dayalı bir teslimiyetten öteye; Önce Allah’a, Allah’ın izniyle anlamına gelmesiyle beraber muhabbete, aşka dayalı bir teslimiyettir.  

Örneklersek
Allah eyvallah; Allah’a duyulan muhabbet ve aşktan dolayı ikram edilenin karşılığı olarak; katılıyorum, kabul ediyorum, aynen öyledir, inancım ve güvencim tamdır gibi manalara gelir.  

Aşk ile, manası.
İlahi saygı ve hürmetten ibarettir. Insanlardaki aşk yani bedensel aşk zaman limiti içerisinde biter ve söner gider. Ama ilahi aşk yani Allah’a duyulan muhabbet ise, sonsuz ve kadimdir. Dolayısiyle Allah’a gönülden muhabbet duyan müminlerin, erenlerin bir birlerine kullandıkları hitaptır. Allah’a duyulan hürmet ve sevgiden gelen saygıdır ve karşısındaki mümine, erene saygı gösterme anlamındadır. 

Örneklersek
Aşk ile cenanım, dediğimizde; Insanı kutsal kılan Allah’ın ilahi kelamından ötürü kişiye saygı duymak, muhabbet beslemek demektir. 

Aşk-ı niyazımla, manası.
Tasavvufta niyaz; Dua, yalvarma, yakarma anlamına gelir. Aşk ise; Bedensel aşk değildir, manen Allah’a duyulan muhabbet, bağlılık, teslimiyettir yani Gönülde Allah’a yönelik tüm duyguların bileşimidir. Gönlü muhabbet ve sevgi ile dolu olan Hakk dostu tasavvuf erenleri bir birlerini, ilahi aşk ile selamlar ve aynı zamanda bu ifadeyle bir birlerine olan saygı ve bağlılıklarını dile getirmiş oluyorlar. 

Örneklersek
Aşk-ı niyazımla; Sizi, Allah’a duyduğum muhabbet, sevgi, iman ve teslimiyetle selamlıyorum, Allah’ın selameti üzerinize olsun demektir. 

Hu erenler, manası.
Hu; “O” yani Allah demektir. Allah’ın seçkin isimlerinden bir de Hu’dur ve yaşam kaynağı, dirilten anlamına gelir. Allah’ın sevgi ve muhabbetiyle yani gönülden selamlama hitabıdır. 

Örneklersek
Hu erenler, dediğimiz zaman; Allah’a duyulan sevgi ve muhabbet ile yani gönül muhabbetiyle sizleri selamlıyorum demektir. Çünkü gönül Allah’ın mekanıdır. Dolayısiyle Hakk dostu olan birinin gönlünde sevgi, iyilik ve muhabbet vardır. 

Can, manası.
Can, kelime manası; Insanoğlunu kutsama, yakınlaştırma, yüceltme, insanın kendi varlığı, özü yani insandaki kuvvet, kudret anlamındadır. Ve Aleviler „Can“ kelimesiyle kendi cem ibadetlerinde, dişi erkek - senlik benlik olayını ortadan kaldırarak sadece “insan” kavramını öne çıkartmışlardır.  

Örneklersek
Gelin „Can“lar bir olalım. Görüldüğü gibi insan merkezlidir. Dolayısiyle birliğe çağrılan ve bir olan da insanın kendisidir.
=Seyyid Hakkı=